In een notendop

Het concept van 15-minutensteden is een innovatief idee dat streeft naar een duurzame en leefbare stedelijke omgeving. Het doel is om de afhankelijkheid van auto’s te verminderen en het gebruik van de fiets en het voetverkeer te stimuleren door steden zo in te richten dat inwoners binnen 15 minuten lopen of fietsen toegang hebben tot de meeste dagelijkse voorzieningen.

Deze voorzieningen omvatten onder andere supermarkten, scholen, parken en gezondheidsfaciliteiten. Door deze benodigdheden dichtbij te hebben, wordt het voor inwoners makkelijker gemaakt om deze te bereiken zonder hun auto te hoeven gebruiken. Hierdoor wordt niet alleen de afhankelijkheid van auto’s verminderd, maar worden ook problemen als verkeerscongestie en luchtvervuiling aangepakt.

Het concept van 15-minutensteden past ook binnen de ESG-criteria (Environmental, Social, and Governance) en de Agenda 2030 van de Verenigde Naties. De focus op duurzaamheid en leefbaarheid van steden sluit aan bij de doelstellingen van de ESG-criteria om een positieve impact te hebben op de leefomgeving en de gemeenschap. Daarnaast sluit het ook aan bij de doelstellingen van Agenda 2030 om een duurzame toekomst voor iedereen te creëren.

Sommige stedenbouwkundigen en beleidsmakers zien het concept van 15-minutensteden als een effectief middel om de uitdagingen van stedelijke leefomgevingen aan te pakken en een bijdrage te leveren aan een duurzame toekomst. Door deze benadering te implementeren, kan de leefbaarheid en kwaliteit van leven in steden verbeterd worden.

Ontstaan

Het concept van 15-minutensteden is ontstaan vanuit de ideeën van stedenbouwkundigen en beleidsmakers die op zoek waren naar manieren om steden duurzamer, leefbaarder en toegankelijker te maken. Het precieze moment waarop het concept is ontstaan en wie het heeft geïntroduceerd is niet bekend, maar het is een idee dat in de loop van de tijd is ontstaan en is gegroeid in populariteit. Het is een combinatie van verschillende ideeën en strategieën die al bestonden, zoals de bevordering van wandel- en fietsverkeer, het creëren van leefbare wijken, het ondersteunen van lokale economieën en het verminderen van de afhankelijkheid van de auto. Dit concept is dus ontstaan vanuit de behoefte om steden duurzamer, leefbaarder en toegankelijker te maken.

Het idee van 15-minutensteden is ontstaan vanuit de overtuiging dat steden die zijn ontworpen met deze principes in het achterhoofd, een positieve impact zullen hebben op de leefomgeving en de gemeenschap. Dit concept is gericht op het verminderen van de negatieve impact van stedelijke ontwikkeling op de omgeving, maar ook op het verbeteren van de levenskwaliteit van inwoners. Het creëren van toegankelijke voorzieningen die dichtbij huis liggen en gemakkelijk te bereiken zijn, kan leiden tot een verbetering van de gezondheid en het welzijn van inwoners en een versterking van de gemeenschapsbanden.

Belangrijke Organisaties

Het World Economic Forum en C40 zijn belangrijke organisaties die zich inzetten voor duurzame en inclusieve stedelijke ontwikkeling en een belangrijke rol spelen in het bevorderen van het concept van 15-minutensteden. Ze bieden leiderschap, inspiratie en praktische oplossingen voor steden om hun doelstellingen te bereiken. Dit gebeurt onder andere door het ondersteunen van steden bij de ontwikkeling van plannen en programma’s die gericht zijn op het verbeteren van de toegankelijkheid van basisvoorzieningen en het verminderen van de afhankelijkheid van auto’s. Hierdoor kunnen steden werken aan de ontwikkeling van gezonde, veilige en leefbare steden voor alle burgers.

Deze organisaties zijn actief in het verbinden van steden met elkaar, met experts en met financiering, waardoor steden kunnen leren van elkaars succesverhalen en kunnen samenwerken om de stedelijke ontwikkeling te verbeteren. Ook geven ze advies over hoe steden hun doelstellingen op het gebied van duurzaamheid en inclusiviteit kunnen bereiken. Hierdoor wordt de implementatie van 15-minutensteden bevorderd en ondersteunt.

Hieronder volgen enkele voor- en nadelen van het 15-minutensteden concept.

Voordelen

Er zijn verschillende mogelijke voordelen van het concept 15-minutensteden:

1. Vermindering van de afhankelijkheid van de auto: door het makkelijk maken voor mensen om de meeste dagelijkse benodigdheden binnen een korte wandeling of fietstocht te bereiken, kan het concept helpen bij het verminderen van verkeersopstoppingen en luchtvervuiling.
2. Verbetering van de volksgezondheid: het stimuleren van wandelen en fietsen kan bijdragen aan fysieke activiteit, wat kan leiden tot verbetering van de volksgezondheid en vermindering van het risico op chronische ziekten zoals obesitas en diabetes.
3. Versterking van de gemeenschapscohesie: het creëren van wandelbare wijken kan sociale interactie en een gevoel van gemeenschap onder de inwoners bevorderen.
4. Verbetering van de economische vitaliteit: door het makkelijker maken voor mensen om lokale bedrijven en diensten te bereiken, kan het concept bijdragen aan ondersteuning van lokale economieën en bevordering van kleine bedrijfsontwikkeling.
5. Bevordering van duurzame ontwikkeling: 15-minutensteden kunnen bijdragen aan vermindering van broeikasgasemissies en bevordering van duurzame landgebruik door de noodzaak van stedelijke uitbreiding te verminderen.
6. Verbetering van de toegankelijkheid: het concept kan het makkelijker maken voor mensen van alle leeftijden en vaardigheden om diensten en voorzieningen te bereiken, wat kan bijdragen aan sociale inclusie.
7. Verbetering van de levenskwaliteit: door diensten en voorzieningen dicht bij de inwoners te hebben, kan het tijd en energie besparen, vervoerskosten verminderen en de algehele levenskwaliteit van de inwoners verhogen.
8. Aanzetten tot actief vervoer: door diensten en voorzieningen binnen wandel- of fietsafstand te hebben, kan het actief vervoer aanzetten, wat de gezondheid kan verbeteren en verkeersdrukte kan verminderen.

Nadelen

Er zijn enkele potentiële nadelen van het concept 15-minutensteden:

1. Overheidscontrole: Het kan leiden tot beperkingen op de vrijheid van burgers en inbreuken op hun privacy. De overheid kan een bepaalde hoeveelheid controle uitoefenen over de manier waarop burgers hun geld uitgeven en waar zij heengaan. Dit kan leiden tot beperkingen op de keuzevrijheid van burgers en hun vermogen om de voorzieningen te benutten die zij willen. Bovendien kan dit leiden tot een gebrek aan spontaniteit en ontdekking, die belangrijk zijn voor het stedelijk leven.
2. Uitdagingen bij de implementatie: Het creëren van een 15-minutenstad kan moeilijk en kostbaar zijn, vooral in gebieden die al sterk zijn ontwikkeld. Het kan vereisen dat er significante investeringen worden gedaan in infrastructuur, zoals trottoirs, fietspaden en openbaar vervoer.
3. Verplaatsing: Pogingen om wandelbare wijken te creëren kunnen leiden tot stijging van de woningwaardes en huren, wat het moeilijk kan maken voor laaginkomensgroepen om daar te wonen.
4. Beperkte toegankelijkheid: Hoewel 15-minutensteden toegankelijk moeten zijn voor iedereen, is niet iedereen in staat om 15 minuten te lopen of fietsen. Bijvoorbeeld, mensen met een handicap of mobiliteitsproblemen kunnen moeite hebben om bepaalde diensten en voorzieningen te bereiken.
5. Beperkte variatie van diensten: Door de reikwijdte van diensten en voorzieningen te beperken tot binnen 15 minuten wandelen, kan het aantal keuzes en ervaringen van de inwoners beperken.
6. Afhankelijkheid van openbaar vervoer: Als de stad niet is uitgerust met betrouwbare openbaar vervoer opties, dan kan het concept niet praktisch zijn voor inwoners die niet kunnen lopen of fietsen.
7. Gebrek aan spontaniteit: Het concept kan geen ruimte bieden voor het onverwachts ontdekken van nieuwe plaatsen en ervaringen, wat een belangrijk onderdeel is van het stedelijk leven.
8. Beperkte groei: Het beperken van de afstand tot voorzieningen kan leiden tot beperking van de groei van de stad, waardoor er minder ruimte is voor nieuwe ontwikkelingen en investeringen.

Huidige Concept-voorbeelden

Het concept van 15-minutensteden wordt wereldwijd gepromoot en getest in verschillende steden en landen. Enkele voorbeelden zijn:

1. Frankrijk: Parijs is een leider in het implementeren van het concept 15-minutenstad, met als doel om wijken te creëren waar inwoners de meeste dagelijkse benodigdheden binnen 15 minuten lopen kunnen bereiken. De stad werkt aan het creëren van meer voetganger-vriendelijke straten, fietspaden en openbare ruimtes.
2. Australië: Melbourne experimenteert met het concept 15-minutenwijk, met als doel wandelbare en fietsbare wijken te creëren. De stad investeert in infrastructuur zoals trottoirs, fietspaden en openbaar vervoer om het voor inwoners makkelijker te maken om lokale diensten en voorzieningen te bereiken.
3. Canada: Toronto werkt aan het concept 15-minutenwijk met een focus op het creëren van wandelbare en fietsbare wijken. De stad investeert in infrastructuur zoals trottoirs, fietspaden en openbaar vervoer om het voor inwoners makkelijker te maken om lokale diensten en voorzieningen te bereiken.
4. Nieuw-Zeeland: Wellington werkt aan het 15-minutenbuurt-concept met het doel wandelbare en fietsbare wijken te creëren. De stad investeert in infrastructuur zoals trottoirs, fietspaden en openbaar vervoer om het voor inwoners makkelijker te maken om lokale diensten en voorzieningen te bereiken.
5. Verenigd Koninkrijk: De Britse regering heeft het 15-minutensteden concept ondersteund, met steden zoals Bristol en Glasgow die experimenteren met het creëren van wandelbare en fietsbare wijken.
6. Verenigde Staten: Steden zoals Los Angeles, San Francisco en Seattle experimenteren ook met het 15-minutensteden concept, met de focus op het creëren van wandelbare en fietsbare wijken.

Dit is waarschijnlijk geen complete lijst, er zijn wellicht andere steden en landen die experimenteren met het concept van 15-minutensteden. Er zijn waarschijnlijk andere voordelen en nadelen die specifiek van toepassing zijn op individuele steden of landen, afhankelijk van hun unieke omstandigheden en uitdagingen. Het is belangrijk om te blijven onderzoeken en leren van de ervaringen van andere steden en landen die dit concept implementeren.

Kans van Slagen

De kans van slagen voor 15-minutensteden kan variëren afhankelijk van de specifieke context en omstandigheden van elke stad. Er zijn echter enkele factoren die de kans op succes kunnen verhogen:

• Sterke politieke inzet en leiderschap van lokale overheden en gekozen functionarissen om het concept uit te voeren en middelen te alloceren om het te bereiken.
• Actieve deelname en betrokkenheid van lokale gemeenschappen en belanghebbenden in het planproces en de uitvoering.
• Beschikbaarheid van financiering en middelen om de noodzakelijke infrastructuur en mobiliteitsprojecten te ondersteunen.
• Toepassing van innovatieve en duurzame technologieën en oplossingen om de toegankelijkheid te verbeteren en de afhankelijkheid van auto’s te verminderen.
• Samenwerking en coördinatie tussen verschillende sectoren en belanghebbenden, waaronder de privésector, burgermaatschappij en academische wereld.

Over het algemeen, hoewel er uitdagingen kunnen zijn, is er een groeiend besef van de noodzaak van 15-minutensteden en het belang van duurzame en inclusieve stedelijke ontwikkeling. Dit kan de kans van slagen verhogen voor de implementatie van 15-minutensteden.

De kans van slagen afhangt van veel factoren af zoals de huidige infrastructuur, de bereidheid van de overheid en de gemeenschap om het concept te ondersteunen, de financiële middelen beschikbaar voor investeringen, en de unieke uitdagingen en omstandigheden van elke stad of land. Er zijn echter wel een aantal steden zoals Amsterdam, München, Stockholm, Vancouver, Portland, Denver Tokyo, Singapore en Seoul, die al bezig zijn met het ontwikkelen van duurzame en inclusieve stedelijke ontwikkelingen. Hierdoor zou je kunnen stellen dat deze landen en steden een grotere kans van slagen hebben voor de implementatie van 15-minutensteden.

Conclusie

Het concept van 15-minutensteden is een innovatief idee dat gericht is op duurzame en inclusieve stedelijke ontwikkeling. Het streven is om de afhankelijkheid van auto’s te verminderen en het gebruik van de fiets en het voetverkeer te stimuleren door steden zo in te richten dat inwoners binnen 15 minuten lopen of fietsen toegang hebben tot de meeste dagelijkse voorzieningen. Dit concept past binnen de ESG-criteria en de Agenda 2030 van de Verenigde Naties, en kan bijdragen aan een verbetering van de leefbaarheid en kwaliteit van leven in steden. Er zijn al verschillende steden en landen die experimenteren met het concept, zoals Parijs, Melbourne, Toronto, Wellington, Bristol, Glasgow, Los Angeles, San Francisco en Seattle. Er is een groeiend besef van de noodzaak van 15-minutensteden en het belang van duurzame en inclusieve stedelijke ontwikkeling, waardoor de implementatie van 15-minutensteden kan leiden tot een grotere kans van slagen.

Volgens velen is 15-minuten steden niet alleen een concept, maar een noodzakelijke stap om duurzame en leefbare gemeenschappen voor iedereen te creëren.