Inleiding

Voordat ik begin, wil ik graag vermelden dat ‘Dolarisatie’ geen officieel Nederlands woord is. Het is een term die wordt gebruikt om het proces te beschrijven waarbij een land de Amerikaanse Dollar als officiële munteenheid aanneemt. Het woord is afgeleid van het Engelse woord “Dollarization”.

Momenteel wordt er op Curaçao intensief gediscussieerd over Dolarisatie, waarbij de ene groep voorstander is van het gebruik van de Amerikaanse Dollar als officiële munteenheid, terwijl de andere groep pleit voor de invoering van een nieuwe eigen valuta, de Caribische Gulden. Ik begrijp dat het proces van het vervangen van de huidige valuta, de Antilliaanse Gulden, door een nieuwe valuta in 2024, de Caribische Gulden, vragen oproept bij de bevolking. Mensen maken zich zorgen over mogelijke inflatie, en dat is begrijpelijk. Daarom heb ik besloten dit artikel te schrijven om meer duidelijkheid te verschaffen aan degenen die geïnteresseerd zijn in dit onderwerp.

Hoewel Dolarisatie enkele voordelen biedt, wegen de nadelen vaak zwaarder. In dit artikel zal ik uitleg geven over de mogelijke gevolgen van beide opties en zal ik enkele nadelen van Dolarisatie bespreken en deze vergelijken met het invoeren van een eigen nieuwe munt. Daarnaast zal ik drie recente voorbeelden behandelen waar Dolarisatie niet gunstig bleek te zijn voor de desbetreffende landen, die qua economie in zekere mate vergelijkbaar zijn met Curaçao.

Ik hoop dat dit artikel een beter inzicht geeft in de monetaire beslissing van Curaçao en begrip bevordert voor mijn motivatie om na een lange periode van stilte over dit onderwerp toch dit artikel te schrijven. Ik hoop oprecht dat mijn artikel niet onbedoeld verkeerd wordt opgevat, want ik heb de beste intenties!

Ik wil benadrukken dat ik geen enkel voordeel behaal uit het schrijven van dit artikel. Ik werk niet bij de Centrale Bank of voor de overheid van Curaçao, en evenmin ben ik een eenzijdige journalist. Ik heb geen enkele andere persoonlijke of professionele belang bij dit onderwerp. Dit artikel is geschreven vanuit mijn eigen initiatief, met als doel om meer inzicht te bieden en mogelijk onnodige discussie op Curaçao te verminderen of te stoppen.

Grote nadelen van Dolarisatie ten opzichte van een eigen nieuwe munt

1. Verlies van monetaire beleidsautonomie:

Het aannemen van de Amerikaanse Dollar als officiële valuta heeft voor Curaçao als gevolg dat de controle over het monetaire beleid wordt overgedragen aan de Verenigde Staten. Hierdoor gaat Curaçao de mogelijkheid verliezen om de economie te stimuleren of te stabiliseren via rentetarieven, wisselkoersen en andere beleidsinstrumenten. Dit kan negatieve consequenties hebben voor de bijvoorbeeld de import-exportsector en het bruto binnenlands product (GDP) van Curaçao.

Al met al zijn het verlies van controle over het monetaire beleid en de beperkte stimuleringsmogelijkheden voor de economie potentiële gevolgen van het aannemen van de Amerikaanse Dollar als officiële valuta voor Curaçao.

2. Kwetsbaarheid voor externe schokken:

Bij Dolarisatie wordt Curaçao sterk afhankelijk van de economische situatie in de Verenigde Staten. Schommelingen in de Amerikaanse economie, rentetarieven of handelsbeleid kunnen aanzienlijke gevolgen hebben voor de lokale economie van Curaçao. Een praktisch voorbeeld van deze kwetsbaarheid voor externe schokken is te zien in recente bankproblemen in de Verenigde Staten.

Stel dat Curaçao ervoor kiest om de Amerikaanse Dollar aan te nemen, dan zou een dergelijke bankcrisis directe negatieve gevolgen hebben voor Curaçao. De lokale economie zou kwetsbaar zijn voor de negatieve effecten van deze externe schok. Hierdoor zouden de importkosten kunnen stijgen, wat resulteert in hogere prijzen voor geïmporteerde goederen en diensten. Dit zou op zijn beurt invloed hebben op de levensstandaard en het besteedbaar inkomen van de bevolking. Daarnaast kan een verzwakking van de Amerikaanse economie leiden tot een verminderde vraag naar producten en diensten uit Curaçao, wat de exportsector en de werkgelegenheid zou treffen.

Het behouden van monetaire autonomie kan het land meer flexibiliteit bieden om te reageren op dergelijke externe ontwikkelingen en zijn economie beter te beschermen tegen onvoorziene gebeurtenissen. Het hebben van een eigen valuta stelt Curaçao in staat om onafhankelijker te handelen en passende maatregelen te nemen om de economie te stabiliseren in tijden van crisis.

3. Afhankelijkheid van de Amerikaanse Dollar en mogelijke devaluatie:

Een ander belangrijk nadeel van Dolarisatie is de afhankelijkheid van de Amerikaanse Dollar als enige munteenheid. Hoewel de Dollar historisch gezien een sterke valuta is, bestaat het risico dat dit in de toekomst verandert. Met de opkomst van de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) en de toename van bilaterale handel in hun eigen valuta’s of de Chinese yuan, kan de marktpositie en de kracht van de Dollar afnemen.

Als er een snelle devaluatie van de Dollar zou plaatsvinden, kan dit aanzienlijke gevolgen hebben voor een klein (ei)land zoals Curaçao, dat de Dollar als officieel betaalmiddel heeft. Het gebrek aan alternatieve valuta’s kan de lokale economie kwetsbaar maken en beperkte mogelijkheden bieden om de negatieve effecten van een dalende Dollar op te vangen.

Daarentegen heeft Curaçao, door het invoeren van een eigen nieuwe munt, de mogelijkheid om de waarde van de munt los te koppelen van de Dollar en deze te verbinden aan een andere valuta in het geval van een volledige ineenstorting van de dollar. Dit zou het land meer flexibiliteit geven om te reageren op economische schokken en zijn monetair beleid aan te passen aan de specifieke behoeften van de lokale economie.

Het hebben van een alternatief in het geval van een mogelijke devaluatie van de Dollar kan de economische stabiliteit en veerkracht van Curaçao vergroten. Het stelt het land in staat om onafhankelijker te zijn en beter in te spelen op externe veranderingen in de mondiale valutamarkten.

Enkele andere nadelen van Dolarisatie van Curaçao

4. Beperkte liquiditeit:

Dolarisatie resulteerde in een beperkte beschikbaarheid van Amerikaanse dollars, wat de economie hinderde doordat er onvoldoende contant geld was om aan de vraag naar transacties en investeringen te voldoen.

5. Beperkte flexibiliteit in het aanpakken van economische uitdagingen:

Met een eigen munt heeft Curaçao de mogelijkheid om valuta-aanpassingen en andere beleidsmaatregelen te gebruiken om economische schokken op te vangen. Bij Dolarisatie ontbreekt deze flexibiliteit, waardoor het moeilijker kan zijn om te reageren op specifieke economische uitdagingen. Het vasthouden aan een eigen nieuwe munt geeft Curaçao de vrijheid om beleidsmaatregelen te nemen die afgestemd zijn op de specifieke behoeften van de lokale economie.

6. Verhoogde importkosten:

Het gebruik van de Amerikaanse Dollar kan leiden tot verhoogde importkosten, omdat het land geen controle heeft over de wisselkoersen en de waarde van de Dollar afhankelijk is van de internationale markt. Dit kan resulteren in hogere prijzen voor geïmporteerde goederen en diensten, wat zowel consumenten als bedrijven treft.

7. Belemmeringen voor export:

Dolarisatie kan het concurrentievermogen van de exportsector belemmeren, vooral als Curaçao ooit (meer) gaat exporteren. Een sterke Amerikaanse Dollar kan ervoor zorgen dat de prijzen van lokale producten duurder zijn op de internationale markt, waardoor het moeilijker wordt om te concurreren met andere landen. Dit kan de exportinkomsten en de economische groei van het land beïnvloeden.

8. Sociale ongelijkheid:

Het gebruik van de Amerikaanse Dollar kan sociale ongelijkheid vergroten, vooral in de aanloop naar de Dolarisatie-periode. Personen die toegang hebben tot Amerikaanse dollars kunnen profiteren van gunstigere economische omstandigheden.

9. Vermindering van inkomsten voor de overheid:

Dolarisatie kan leiden tot een vermindering van de belastinginkomsten voor de overheid. Wanneer de economische activiteit wordt beperkt en er minder transacties plaatsvinden, kan dit leiden tot een afname van belastingopbrengsten. Dit kan de overheidsfinanciën en het vermogen om te investeren in openbare voorzieningen en diensten beïnvloeden.

Voorbeelden van landen waar Dolarisatie problematisch was

1. Ecuador:
Na de dolarisatie in 2000 kampte Ecuador met het verlies van monetaire beleidsautonomie, waardoor het moeilijk werd om de economische problemen aan te pakken. Bovendien werd de Ecuadoriaanse economie kwetsbaar voor externe schokken, zoals de wereldwijde financiële crisis van 2008.

2. El Salvador:
Dolarisatie in El Salvador in 2001 bracht op korte termijn economische stabiliteit, maar beperkte op de lange termijn de flexibiliteit om economische uitdagingen aan te pakken waardoor El Salvador diep in de armoede viel.

Als reactie op deze beperking heeft El Salvador ervoor gekozen om Bitcoin als wettig betaalmiddel te accepteren, als een manier om zich te beschermen tegen mogelijke verliezen van de Dollar en om meer financiële onafhankelijkheid te verkrijgen. Deze stap heeft echter ook geleid tot debatten en uitdagingen, gezien de volatiliteit en onzekerheid rondom Cryptocurrencies. Het land staat voor de taak om de implementatie van Bitcoin als betaalmiddel succesvol te laten verlopen en de economische gevolgen ervan op de lange termijn te beoordelen. Dit gaat tot nu goed

3. Zimbabwe:
Zimbabwe probeerde een nieuwe munt, genaamd de “Zimbabweaanse Dollar” te introduceren in 2008. Dit werd gedaan als reactie op de hyperinflatie die het land destijds teisterde. De inflatie bereikte alarmerende niveaus, met officiële schattingen die uitkwamen op miljarden procenten per maand. De economie stortte in en het vertrouwen in de nationale munt was volledig verdwenen.

Als gevolg hiervan moest Zimbabwe uiteindelijk Dolariseren, waarbij ze de Amerikaanse Dollar als officiële valuta aannamen om de economische stabiliteit te herstellen en inflatie onder controle te krijgen. Dit gebeurde officieel in 2009, toen de Zimbabweaanse Dollar werd afgeschaft en vervangen door de Amerikaanse Dollar als primair betaalmiddel.

Na de Dolarisatie in Zimbabwe in 2009 leed het land onder het gebrek aan monetaire controle, waardoor het niet in staat was om economische problemen effectief aan te pakken. Dit resulteerde in een voortdurende economische crisis met hyperinflatie en een gebrek aan financiële stabiliteit.

Inflatie als gevolg van de introductie van de Caribische Gulden

Aan de andere kant van de balans zie ik een aanzienlijk grote kans, om niet te zeggen 100%, dat de introductie van de Caribische Gulden zal leiden tot een toename van de inflatie. Ik verwacht dat Curaçao binnen 1,5 jaar na de introductie van de nieuwe munt de effecten hiervan zal gaan zien.

Er zijn verschillende redenen waarom ik denk dat Curaçao inflatie zal ervaren na de introductie van de Caribische Gulden:

1. De Centrale Bank heeft momenteel een beperkte voorraad van de huidige gulden, zoals recentelijk op 26 april 2023 via nieuwsbronnen is bekendgemaakt. Dit staat haaks op eerdere uitspraken dit jaar, waarin werd beweerd dat de hoeveelheid nieuw geld in omloop een 1:1 verhouding zou hebben met het oude geld. Het is onrealistisch om te beweren dat de verhouding 1:1 zal zijn terwijl tegelijkertijd wordt erkend dat er een beperkte voorraad is van het oude geld. Dit betekent dat er meer geld gecreëerd zal worden dan er momenteel beschikbaar is. De vraag is nu of er op dit moment voldoende Amerikaanse dollars als reserve zijn om de inflatie onder controle te houden die ontstaat als gevolg van dit extra geld, of dat er nieuw geld moet worden gecreëerd om extra Amerikaanse dollars te kopen als reserve. Naar mijn mening is het laatste het geval, en dat zal leiden tot inflatie.
2. Diverse schattingen en studies hebben geprobeerd een beeld te geven van de omvang van de informele economie (en zwart geld) op Curaçao. Uit een rapport van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten uit 2018 blijkt dat de informele economie ongeveer 20-30% van het totale bruto binnenlands product (bbp) van Curaçao vertegenwoordigde. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft ook in 2021 een schatting gemaakt, naar mijn beste weten, dat de informele economie ongeveer 30% uitmaakt. Hoewel dit slechts schattingen zijn en de werkelijke omvang kan variëren, is het belangrijk dat de Centrale Bank hier rekening mee houdt. Een onjuiste inschatting kan leiden tot sterke deflatie (wat dramatisch zou zijn voor het eiland) of extra hoge inflatie. Naar mijn mening zal dit leiden tot inflatie.
3. Om de overheidstekorten te betalen. Volgens een document dat ik van het IMF heb gelezen, heeft Curaçao een tekort van 90%, wat neerkomt op 3,2 miljard. Ongeveer de helft hiervan is binnenlands (schulden bij banken en verzekeringen). Curaçao zal extra middelen moeten genereren om deze schulden af te lossen. De binnenlandse schulden van de overheid worden verwacht in 2024 “due” te zijn, en de buitenlandse schulden in 2027. Het komt vaak voor dat landen hun valuta devalueren om een deel van deze schulden af te lossen. Hoewel hier niet specifiek naar wordt verwezen, denk ik dat er een grote kans is dat er extra geld wordt gecreëerd (zie punt 1) met als doel een deel van de nationale schulden af te lossen. Ik hoor weinig mensen hierover praten.
4. Curaçao moet de vaste wisselkoers van 1:1,79 met de Dollar handhaven. Om dit te doen, moet Curaçao voldoende dollars hebben. Voor zover ik het kon achterhalen, is de huidige reserve niet voldoende om extra geld in omloop te dekken (punt 1). Dus is er een kans dat er nog meer geld bijgedrukt wordt om extra reserve aan te schaffen zodat de dollar-peg intact blijft. Ik kan me hierin vergissen, maar hier lijkt het wel op. En als het klopt zal dit ook zorgen voor inflatie.

Het is natuurlijk lastig om met 100% zekerheid te voorspellen wat er zal gebeuren en hoe het zal gebeuren, vooral voor een eiland als Curaçao met beperkte gegevens om te analyseren. Als we echter kijken naar het verleden en hoe andere landen dit hebben aangepakt, waaronder de invoering van de euro in Europa, lijkt het mij onlogisch en onrealistisch om te denken dat de introductie van de Caribische Gulden géén inflatie zal veroorzaken.

Echter, als je de introductie van de Caribische Gulden moet afwegen tegen Dolarisatie, is het verstandig om voor de eerste optie te kiezen. Zowel het volk als de centrale bank kunnen maatregelen nemen om inflatie te beheersen. Bij Dolarisatie heeft niemand controle als er iets misgaat, omdat dan alle macht over het monetair beleid in handen van de Verenigde Staten zal liggen.

Het mechanisme van de 1:1,79 peg tussen de Amerikaanse Dollar en de Antilliaanse Gulden: een uitleg met betrekking tot Dollarreserves

De huidige Curaçaose Antilliaanse Gulden is ‘gekoppeld’ aan de Amerikaanse Dollar, en de nieuwe Caribische Gulden zal ook in een verhouding van 1:1,79 aan de Amerikaanse Dollar worden gekoppeld. Maar wat betekent dit in de praktijk?

Een cruciaal aspect van de Curaçaose economie is de peg (vaste wisselkoers) tussen de Antilliaanse Gulden (NAf) en de Amerikaanse Dollar (USD). Deze peg van 1:1,79 houdt in dat één Amerikaanse Dollar gelijk is aan 1,79 Antilliaanse Gulden (later Caribische Gulden). Het concept van Dollarreserves speelt een belangrijke rol bij het handhaven van deze vaste wisselkoers en het stabiel houden van de waarde van de Curaçaose Gulden. Hieronder zal ik kort uitleggen hoe Dollarreserves worden gebruikt om de peg te ondersteunen.

Werking van de 1:1,79 peg en Dollarreserves, in het kort:

De 1:1,79 peg betekent dat er voldoende Dollarreserves moet worden aangehouden voor elke Antilliaanse Gulden in omloop. Deze reserves dienen als buffer om de waarde van de Antilliaanse Gulden stabiel te houden en schommelingen in de wisselkoers te voorkomen. Om de 1:1,79 peg tussen de Antilliaanse Gulden (NAf) en de Amerikaanse Dollar (USD) te handhaven, speelt de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS) een belangrijke rol. De CBCS houdt dollarreserves aan als onderdeel van haar valutareserves. Deze reserves bestaan uit een voorraad Amerikaanse Dollars.

Wanneer er een sterke vraag naar Antilliaanse Guldens is, kan de CBCS ingrijpen door Guldens op de markt te verkopen en in ruil daarvoor dollars te ontvangen. Hierdoor wordt het aanbod van Guldens verhoogd en draagt het bij aan het voldoen aan de vraag. Daarentegen, als er een overschot aan Guldens is, kan de CBCS Guldens opkopen van de markt en in ruil daarvoor Dollars betalen. Dit vermindert het aanbod van Guldens en helpt om het overschot te verminderen.

Kort samengevat kan de CBCS bij een sterke vraag naar Guldens ingrijpen door Guldens te verkopen, terwijl bij een overschot aan Guldens de CBCS Guldens kan opkopen. Door deze acties kan de CBCS het aanbod en de vraag naar Guldens beïnvloeden en zo bijdragen aan het handhaven van de stabiliteit van de gulden. De Dollarreserves fungeren als een mechanisme waarmee de CBCS de wisselkoers van de Gulden binnen de 1:1,79 verhouding met de Dollar kan handhaven. Door strategisch gebruik te maken van deze reserves kan de CBCS de balans tussen vraag en aanbod van Guldens reguleren en zo de wisselkoers stabiel houden. Het hebben van voldoende Dollarreserves is dus van groot belang om de geloofwaardigheid van de peg te behouden. Deze reserves dienen als een buffer in geval van onvoorziene omstandigheden, zoals economische schokken of plotselinge veranderingen in de vraag naar Curaçaose Guldens. Ze bieden een mate van stabiliteit en vertrouwen in de munteenheid.

Het beheer van de peg en dollarreserves is een complex proces dat afhankelijk is van verschillende economische factoren. De CBCS moet rekening houden met marktomstandigheden, handelsstromen en andere variabelen die van invloed kunnen zijn op de vraag naar en het aanbod van Guldens.

Conclusie:

Gezien de omstandigheden is het uitgeven van een nieuwe munt, de Caribische Gulden, voordeliger dan het invoeren van de Amerikaanse Dollar, ook wel Dolarisatie genoemd. Hoewel Dolarisatie enkele voordelen heeft, wegen de nadelen zwaarder, zoals het verlies van monetaire beleidsautonomie, de kwetsbaarheid voor externe schokken en de beperkte flexibiliteit om economische uitdagingen aan te pakken.

De ervaringen van landen zoals Ecuador, El Salvador en Zimbabwe, die de weg van Dolarisatie zijn ingeslagen, tonen aan dat het géén wondermiddel is. Deze landen hebben te maken gehad met problemen zoals het verlies van controle over hun monetaire beleid, beperkte mogelijkheden om te reageren op economische schokken en langdurige economische instabiliteit.

Het was van cruciaal belang voor Curaçao om de specifieke uitdagingen en behoeften van de lokale economie in overweging te nemen voordat een definitieve beslissing wordt genomen over het monetaire beleid. Het behouden van een eigen munt zou Curaçao meer flexibiliteit en controle moeten geven om economische uitdagingen aan te pakken en een eigen monetair beleid voort te zetten.

Naar mijn mening is de beslissing van de CBCS weloverwogen genomen, waarbij zorgvuldig rekening is gehouden met de unieke omstandigheden van Curaçao en zowel economische als sociale factoren zijn meegewogen. Het is essentieel om een grondige evaluatie uit te voeren van de mogelijke voordelen en nadelen van Dolarisatie om de toekomstige economische stabiliteit en groei van Curaçao te waarborgen. Bovendien ben ik van mening dat Curaçao niet hetzelfde lot als Zimbabwe zal ondergaan, mede dankzij de hulp en steun van De Nederlandsche Bank (DNB). Daarom ben ik van mening dat het verstandig was voor Curaçao om te kiezen voor het creëren van een nieuwe munt in plaats van te kiezen voor Dolarisatie.

Het is belangrijk om te beseffen dat inflatie kan optreden en dat mensen maatregelen kunnen nemen om zich hiertegen te beschermen.

—-

Wil je je vermogen beschermen tegen inflatie?

• Lees mijn artikel over hoe inflatie werkt op: https://forworth.nl/dit-is-hoe-inflatie-werkt/
• Lees mijn artikel over de S&P500 Index en het dekken van inflatie op: https://forworth.nl/wat-is-de-sp-500-index/
• Lees mijn artikel over waarom het belangrijk is om fiatgeld om te zetten in andere assets op: https://forworth.nl/van-fiat-geld-tot-representatief-geld-het-belang-van-investeren-in-echte-intrinsieke-waarde/